میزان اشعه در رادیولوژی دندان؛ آیا خطرناک است؟
رادیولوژی یکی از ابزارهای ضروری و غیرقابل‌جایگزین در دندانپزشکی مدرن است. تشخیص دقیق پوسیدگی‌ها، بررسی سلامت استخوان، ارزیابی وضعیت ریشه‌ها، برنامه‌ریزی ایمپلنت و صدها کاربرد دیگر، بدون استفاده از تصویربرداری ممکن نیست.
بااین‌حال، یکی از رایج‌ترین نگرانی‌های بیماران این است که:
«آیا اشعه‌ی رادیولوژی دندان برای بدن خطرناک است؟»
«آیا گرفتن عکس دندان در طول سال ضرر دارد؟»
پاسخ کوتاه و علمی این است: خیر، اشعه‌ی رادیولوژی دندان در دوزهای استاندارد کاملاً ایمن است. در ادامه، به‌صورت علمی، دقیق و کاربردی بررسی می‌کنیم چرا این‌طور است و چه نکاتی باید بدانید.
اشعه رادیولوژی دندان چیست؟
در تصویربرداری‌های دندانی از پرتوهای X-Ray استفاده می‌شود؛ این پرتوها می‌توانند از بافت‌های نرم عبور کنند اما در برخورد با بافت‌های سخت مانند دندان و استخوان، جذب یا متوقف می‌شوند. نتیجه‌ی این فرآیند، ایجاد یک تصویر واضح از ساختار دندان و فک است که پزشک بر اساس آن تشخیص می‌دهد.
میزان اشعه در رادیولوژی دندان چقدر است؟
میزان اشعه در رادیولوژی دندان بسیار پایین است و با دستگاه‌های دیجیتال جدید به حداقل رسیده. برای مقایسه:
- عکس پری‌اپیکال یا بایت‌وینگ → حدود ۰٫۰۰۵ میلی‌سیورت
- پانورکس (OPG) → حدود ۰٫۰۱ تا ۰٫۰۲ میلی‌سیورت
- سفالوگرام → حدود ۰٫۰۲ میلی‌سیورت
- CBCT (بسته به ناحیه تصویربرداری) → حدود ۰٫۰۳ تا ۰٫۲ میلی‌سیورت
برای اینکه بهتر درک شود:
یک پرواز ۲ ساعته با هواپیما → حدود ۰٫۰۳ میلی‌سیورت
اشعه طبیعی محیطی که هر فرد طی یک سال دریافت می‌کند → حدود ۳ میلی‌سیورت
نتیجه: میزان اشعه در رادیولوژی دندان بسیار کمتر از اشعه‌ای است که در زندگی روزمره (مثل یک سفر هوایی یا حتی نور آفتاب) دریافت می‌کنیم.
چرا رادیولوژی دندان ایمن محسوب می‌شود؟
1. مقدار اشعه بسیار پایین است
پرتوهای استفاده‌شده در رادیولوژی دهان و دندان بسیار کم‌انرژی‌تر از انواع پزشکی هستند. همین باعث می‌شود اثرات آن بر بدن ناچیز باشد.
2. زمان تابش بسیار کوتاه است
فرآیند تصویربرداری معمولاً فقط چند ثانیه طول می‌کشد، بنابراین مدت‌زمان مواجهه با اشعه بسیار محدود است.
3. استفاده از تجهیزات دیجیتال مدرن
در کلینیک‌های مجهز مانند کلینیک رادیولوژی دکتر وحید آخشته در کرج از دستگاه‌های دیجیتال استفاده می‌شود که تا ۹۰٪ کمتر از دستگاه‌های قدیمی اشعه تولید می‌کنند.
4. محافظت با پیش‌بند سربی و یقه تیروئیدی
در هنگام تصویربرداری، برای محافظت از اندام‌های حساس مانند تیروئید و اندام‌های تناسلی از پیش‌بندهای سربی استفاده می‌شود که مانع از پخش اشعه به سایر قسمت‌های بدن می‌شوند.
5. رعایت اصول ALARA
اصول «ALARA» مخفف عبارت As Low As Reasonably Achievable به‌معنای «تا حد ممکن کم» است. تمام تصویربرداری‌ها بر اساس همین اصل انجام می‌شود؛ یعنی تنها در صورت نیاز و با کمترین دوز ممکن.
مزایای دریافت نوبت در رادیولوژی تخصصی دکتر وحید آخشته
برخی از افراد به دلیل مشغله های زیاد فرصت ندارند در طول روز برای دریافت خدمات تصویربرداری به کلینیک مراجعه نمایند. اما شما می‌توانید در هر ساعت از شبانه روز برای دریافت نوبت به وبسایت مرکز دکتر آخشته مراجعه نمایید. ما یک کلینیک خاص هستیم که همه روزه پذیرای شما هستیم. چنانچه یک مورد اورژانسی داشته باشید یا یک ویزیت معمولی، ما همیشه آماده خدمت‌رسانی به شما هستیم. 😊
رادیولوژی دندان در کودکان؛ آیا نگران‌کننده است؟
والدین معمولاً نگران هستند که گرفتن عکس دندان برای کودکان خطرناک باشد. در حالی‌که:
- تجهیزات مدرن دوز بسیار پایینی از اشعه را تولید می‌کنند.
- برای کودکان از تنظیمات مخصوص سن استفاده می‌شود.
- نواحی حساس بدن با پیش‌بند محافظت می‌شود.
بنابراین رادیوگرافی در کودکان نیز در صورت نیاز تشخیصی کاملاً بی‌خطر است و حتی می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.
رادیولوژی در دوران بارداری؛ بایدها و نبایدها
در دوران بارداری، انجام هرگونه تصویربرداری باید با مشورت پزشک معالج باشد. اگرچه میزان اشعه در رادیولوژی دندان بسیار پایین است، اما معمولاً اگر ضرورت فوری وجود نداشته باشد، به بعد از بارداری موکول می‌شود.
در شرایط ضروری، استفاده از محافظ‌های سربی و انتخاب نوع تصویربرداری مناسب باعث می‌شود خطری مادر و جنین را تهدید نکند.
چرا نباید از رادیولوژی ترسید؟
ترس از اشعه باعث می‌شود برخی بیماران از انجام تصویربرداری خودداری کنند، درحالی‌که پیامدهای آن می‌تواند جدی‌تر از خود اشعه باشد:
- پوسیدگی‌های پنهان بدون تشخیص می‌مانند و پیشرفت می‌کنند.
- بیماری‌های استخوانی یا کیست‌ها دیر شناسایی می‌شوند.
- ایمپلنت یا درمان‌های جراحی بدون برنامه‌ریزی دقیق انجام می‌شود.
به یاد داشته باشید: میزان سود رادیولوژی دندان برای سلامت دهان و فک، بسیار بیشتر از ریسک‌های ناچیز آن است.
جمع‌بندی
رادیولوژی دندان یکی از ایمن‌ترین روش‌های تصویربرداری در پزشکی محسوب می‌شود. دوز اشعه آن بسیار کمتر از حدی است که بتواند برای بدن خطری ایجاد کند و با رعایت اصول ایمنی، استفاده از دستگاه‌های دیجیتال و تجهیزات محافظتی، حتی برای کودکان و خانم‌های باردار نیز بی‌خطر است.
در کلینیک رادیولوژی دهان، فک و صورت دکتر وحید آخشته در کرج ما با رعایت بالاترین استانداردهای ایمنی، استفاده از پیشرفته‌ترین دستگاه‌های تصویربرداری دیجیتال و دقت در هر مرحله، اطمینان می‌دهیم که تشخیص دقیق و سلامت شما در اولویت ماست.
✅ کلینیک رادیولوژی دهان، فک و صورت دکتر وحید آخشته در کرج؛ دقت و آرامش در تصویربرداری.
